Sık Görülen Ama Az Bilinen Bir Hastalık Prematüre Retinopatisi

Prematüre retinopatisi (ROP), erken doğan bebeklerin gözlerinde gelişebilen ve görmeyi tehdit eden önemli sağlık sorunlarından biri. Bebek ne kadar erken doğarsa ROP riskinin o kadar artacağına işaret eden Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, prematüre retinopatisi hakkında önemli bilgiler verdi. 

Retina, gözün iç kısmının arkasında yer alan, ışığı algılayan ve görmeyi sağlayan dokudur. Prematüre retinopatisinin (ROP) erken doğan bebeklerin retinalarındaki kan damarlarının anormal geliştiği bir hastalık olduğunu ve körlükle sonuçlanabileceğini söyleyen Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, bu nedenle prematüre bebeklerin zamanında ve düzenli göz muayenelerinin mutlaka yapılması gerektiğine dikkat çekti. 

Erken doğan bebeklerin karşılaştığı bu sorunla ilgili Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu şu bilgileri verdi: 

“Anne karnında yaklaşık 16. gebelik haftasında başlayan retina damarlanması, bebeğin normal doğum zamanı olan 40. haftaya kadar retinanın ortasından en kenar bölümlerine kadar ilerler. Erken doğum durumunda, bebek retina damarlanma süreci tamamlanmadan dünyaya gelir. Bebek ne kadar erken doğmuşsa, o kadar geniş bir retina alanı damarlanmamıştır. Doğum sonrasında, bebeğin genel durumu, prematürelik derecesi, yoğun bakım şartları ve akciğer gelişimi ile ilgili bazı risk faktörlerinin durumuna göre damarlanma süreci normal yolunda devam edip tamamlanabilir ya da normal damarlanma kesintiye uğrar ve anormal damarlar gelişerek ROP ortaya çıkar.” 

TARANAN HER 4 BEBEĞİN 1’İNDE GÖRÜLÜYOR

Ülkemizde yapılan ve 2018 yılında British Journal of Ophthalmology dergisinde yayınlanan çok merkezli bir araştırmaya göre, prematüre retinopatisi açısından taranan her 4 bebeğin 1’inde prematüre retinopatisi (ROP) görüldüğünü vurgulayan Doç. Dr. Yabaş Kızıloğlu, söz konusu araştırmaya göre tedavi gerektiren ciddi ROP gelişiminin ise yüzde 6,7 olduğunu belirtti. 

“Prematüre retinopatisi açısından risk altında olan tüm bebeklerin bu konuda eğitim almış olan göz doktoru tarafından muayene edilmesi gerekir” diyen Doç. Dr. Kızıloğlu, “Bu muayeneye tarama denir. İlk tarama muayenesi, bebeğin doğum haftasına göre değişmekle birlikte, genellikle bebek 4 haftalık olduğunda yapılmalıdır” diye konuştu. 

Hangi bebeklerin ROP taramasından geçeceğini belirleyen kriterlerin ülkeden ülkeye değiştiğini dile getiren Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, Türk Neonataloji Derneği ve Türk Oftalmoloji Derneğinin çalışmaları sonucunda yayınlanan Türkiye Prematüre Retinopatisi Rehberi doğrultusunda ülkemizde gebelik yaşı 34 hafta altında veya doğum ağırlığı 1700 gram ve altında olan tüm bebeklerin ROP gelişimi açısından tarandığını söyledi. 

TEDAVİ GEREKİYORSA MÜMKÜN OLAN EN KISA ZAMANDA UYGULANMALI!

Bebeklerin bazılarında sadece bir tarama muayenesinin yeterli olabildiğini ancak çoğu bebekte retinanın normal damarlanması tamamlanana kadar, hastalığın şiddetine göre değişen sıklıklarla muayeneyi tekrarlamak gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu şu bilgileri verdi: 

“Örneğin hafif vakalarda 1-2 hafta aralarla muayene yapılır ve hastalık kendi kendine gerileyerek normal damarlanma tamamlanır. Daha şiddetli vakalarda ise 1 hafta veya daha kısa aralıklarla muayene gerekebilir. Çok az tedavi gerektirecek şiddette hastalık oluşur. Bu olgular zamanında tanınıp en kısa zamanda tedavi edildiği takdirde görme kaybı ve körlük gibi olumsuz sonuçlar çoğu zaman başarı ile önlenebilmektedir. En etkili tedavi lazer ile retinadaki anormal kan damarlarının gelişiminin önlenmesidir. Bazı agresif hastalık durumlarında ise göz içine anti-VEGF ilaçların enjeksiyonu yapılabilir.”

DÜZENLİ GÖZ MUAYENELERİNE DEVAM EDİLMELİ!

Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, prematüre retinopatisi saptanan bebeklerde, özellikle ciddi ROP nedeniyle tedavi olanlarda, yüksek miyop, astigmat, şaşılık, göz tembelliği, glokom ve retina dekolmanı gibi göz problemlerinin görülme olasılığının normal popülasyona göre daha yüksek olduğu hatırlatarak bu nedenle sonraki yıllarda da düzenli göz muayenelerine devam edilmesi gerektiğine işaret etti. 

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı